अमेरिकामा बस्दै आएका नेपाली समुदायलाई समुदायिक मिडियाका रुपमा हामीले नजिकवाट नियाल्दै आएका छाैँ। तर, पनि बर्षको अन्तिममा चर्चामा रहेका वा समुदायलाई प्रभाव पारेको नाम छनौट गर्नु यस पटक पनि हामीलाई सजिलो भएन । चर्चामा रहेका १० जना नै किन पुर्याउनु पर्यो ? यो शिर्षकको सट्टामा प्रभाव पार्न सक्ने नेपाली छान्नै भन्ने जस्ता विषयमा पनि छलफल भए । विगतमा यस्तै सूचि बनाउँदा पनि यस्तै विचारहरु आएका थिए । तर, अहिले आएर विगतका सूचिमा परेका नामको समिक्षा गर्दा हामी सन्तुष्टनै छौं । यसलाई नै निरन्तरता दिँदै यस पटक पनि हामीले विभिन्न चरणमा छलफल गरेर वितेको वर्ष अर्थात सन् २०२२ मा अमेरिकामा चर्चामा रहेका १० नेपालीको विवरण तयार पार्यौं । यो आउने दिनमा समुदाय र यसभन्दा पनि अगाडी बढ्न सक्ने अमेरिका बस्ने नेपालीको सूचि पनि हो ।

यस पटक हामीले सानो समुहमा चर्चित भएपनि अमेरिकामा बस्ने नेपाली समुदायले उनीहरुको कामले गर्व गर्न सक्ने व्यक्तिलाई प्रथामिकतामा राखेका छौं । यही अनुसार यस पटकको सूचि तयार भएको छ । यो सूचि हिमालयखवरले चर्चामा रहेका १० जनाको नाम छनौटका लागि  बनाएको समुहको सामुहिक प्रयासवाट तयार भएको हो । यसमा हाम्रा केही सिमितताहरु पनि भए । हाम्रो जानकारीमा नआएका यस्तै नामहरु पनि होलान् । यो कमजोरीलाई पुरा गर्न उहाँहरुलाई खोजेर अगाडी ल्याउन हिमालयखबर आउने दिनमा पनि सकृय हुने छ ।

यो बर्ष नेपाली समुदायका लागि मिश्रीत रह्यो । अमेरिकाको शेयर बजारमा आएको गिरावटले यहाँ सकृय कैयाैँ नेपाली समुदायले घाटा ब्यहोर्नु पर्यो ।क्रिप्टोकरेन्सीमा पनि हज्जारौं नेपालीले लगानी गरेका थिए । त्यसमा पनि भारी गिरावट आयो । शेयर र क्रिप्टोमा लगानी गर्ने नेपाली केही हतोत्साहित भएका छन् । तर, यसले नेपाली लगानीकर्तालाई परिपक्क पनि बनाएको छ । अमेरिकाको महंगीले घण्टाको हिसावले आम्दानी गर्ने नेपालीलाई पनि छोयो । यसका बावजुद नेपालीले व्यवसायमा लगानी गर्न छाडेनन् । कयौं नेपालीले सन् २०२२ मा नयाँ व्यवसाय शुरु गरे । व्यवसायमा लगानी गर्ने क्रम पहिले भन्दा बृद्धि भईरहेको छ । समग्रमा भन्दा नेपाली समुदायमा लगानी गर्ने उत्साह घटेको छैन बरु क्षेत्र फराकिलो बन्दै गएको छ ।

गत बर्ष गैर आवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) लगायत विभिन्न संघ संस्था प्रति भने नेपालीले खासै चासो राखेनन् । विवादै विवादले संघ संस्था प्रति नेपालीहरुमा वितृष्णा आएको अनुभव गर्न सकिन्छ । बरु नेपाली समुदाय पहिले भन्दा वढी व्यवसायीक बन्दै आएको छ । यहाँको राजनीतिमा सकृयता वढाउने क्रम जारी छ ।

सन् २०२२ मा नेपालमा स्थानीय र संसदको चुनाव भयो । यो चुनावमा अमेरिकामा बस्ने नेपालीहरुले काठमाडौका मेयर बालेन शाह, अमेरिकाबाट गएर मिडियामा चर्चित भएर राजनीतिमा आएका रवि लामिछाने र उनको पार्टी प्रति विशेष चासो देखाए । अमेरिकामा बस्ने नेपाली समुदाय अब नेपाल भित्र पनि नयाँ विचार र युवाहरु शक्तिमा आउनुपर्छ भन्ने पक्षमा देखिएको छ । पुराना सत्तारुढ पार्टी प्रति यहाँ बस्ने नेपालीको पनि थुप्रै गुनासाहरु छन् । यस पटकको नेपालको चुनावमा रवि, बालेन लगायत आफुले मन पराएको उम्मेदवारलाई अमेरिकामा बस्ने नेपालीले धेर थोर सहयोग पनि गरे । सामाजिक संचालमा परिवर्तनका पक्षमा मत हाल्न अनुरोध पनि गरे ।

अमेरिकामा बस्ने चर्चामा रहेका र आशालाग्दा नेपालीको यो सातौं सूचि हो । हामीलाई आशा र विश्वास छ यसमा परेकाले आउने दिनमा अझ धुम मच्चाउनेछन् । 

गत कार्तिकमा पोखरामा आयोजित नवौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा पौडीमा ६ स्वर्ण जितेर एस्ली सापकोटा डंगोल एकाएक चर्चामा आईन ।

बाबु आमासँग अमेरिकाको क्यालिफोर्निया बस्दै आएकी एस्ली उक्त प्रतियोगितामा पौडीमा भाग लिन नेपाल गएकी थिईन । गैर आवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए)को सदस्य खेलाडीका रुपमा उनले उक्त प्रतियोगितामा सहभागिता जनाएकी थिईन । पहिलो पटक राष्ट्रिय स्तरको प्रतियोगितामा सहभागी हुँदा नै उनले ६ वटा स्वर्ण जितेर तहल्का मात्र मच्चाईनन् पौडीको यस अघिको राष्ट्रिय रेकर्ड पनि तोडिन ।

एस्लीका बुवाआमा सन् १९९८ मा अमेरिका आएका थिए । सानै उमेरमा खुट्टामा समस्या भए पनि डाक्टरको सल्लाह अनुसार उनी चार बर्षको उमेर देखिनै पौडी खेल्न थालेकी थिइन् । अहिले १६ बर्ष पुगेकी एस्ली क्यालिफोर्निया राज्य स्तरको उनको उमेर समुहको पौडी खेलाडी पनि हुन् । उनले अमेरिका लगायत अन्य देशका विभिन्न प्रतियोगितामा भाग लिईसकेकी छिन् ।

पोखरामा आयोजित उक्त खेलकुद प्रतियोगितामा उनी मात्र होइन उनका भाई आशिष सापकोटा डंगोलले पनि तीन वटा स्वर्ण जिते ।

सुमन थापा ड्यालसका व्यवसायी हुन् । तर, उनी समाजिक अभियन्ताका रुपमा पनि देखिदैं आएका छन् । उनी नेपाली समाज टेक्ससका पुर्व अध्यक्ष तथा हाल एनआरएनए अमेरिकाका उपाध्यक्ष पनि हुन् । एनआरएनए आईसीसी र एनआरएनए अमेरिकाका बीच भएको विवादमा सुमनले सार्वजनिक गरेको अडानले समस्या सुल्झिएको थियो । संस्था भित्र विवाद आउँदा जहिले पनि मिलेर जानु पर्छ भन्ने पक्षमा रहेका सुमनले बढी समय भने अहिले व्यवसाय विस्तारमै लगाएका छन् । उग्र विवाद गरेर जाने समय आफुसँग नभएको पटक पटक उनले स्पष्ट गर्दै आएका छन् ।

अहिले सुमन होटल व्यवसाय विस्तारमा तल्लिन छन् । स्टोर र ग्याँस स्टेशनमा कमाएको रकम उनले विस्तारै होटलमा लगाउन थालेका हुन् । एउटाबाट दुईटा गर्दै उनले होटल थपिरहेका छन् । केही महिना अघि एउटा कफी गफमा उनले भनेका थिए मलाई त अमेरिकामा ५० वटा भन्दा बढी होटल वनाउन मन छ ।

टेक्ससको ड्यालस नेपाली समुदायको बाक्लो बस्ती भएको स्थान हो । यस पटक भने यहाँको नेपाली समुदाय विगत बर्षहरु भन्दा पृथक रुपमा पहिचान वनायो । त्यहाँका नेपाली समुदायले अमेरिका सरकारसँग प्रत्यक्ष संवाद गर्ने मौका पायो । अमेरिकाको स्टेट डिपार्टमण्टका वरिष्ठ अधिकारी र ड्यालसको समुदाय विच प्रत्यक्ष प्रत्यक्ष संवाद हुन सक्यो । समुदायका हितका वारेमा बृहत रुपमा ह्वाइट हाउस प्रशासनसँग नेपाली समुदायको प्रत्यक्ष संवाद भएको यो पहिलो पटक हो ।

ड्यालसमा आयोजित कार्यक्रममा त्यहाँ बसोवास गर्ने नेपाली समुदायले आफ्ना गतिविधि, अप्ठ्यारा र नेपाल  अमेरिका विचको सम्वन्धका वारेमा खुलेर छलफल गरे । एमसीसीमा चीनको चासो जस्ता विषयमा पनि कुरा उठ्यो । स्टेट डिपार्टमेण्टका सहायक मन्त्री सरहका अधिकारी डोनाल्ड लु आफ्नो टिम सहित नेपाली समुदायसँग छलफल गर्न ड्यालस पुगेका थिए । त्यसको केही साता पछि लु ले नेपालको भ्रमण समेत गरेका थिए ।

यो छलफल पछि नेपाली समुदायका केही सदस्य स्टेट डिपार्टमेण्ट द्धारा आयोजित कार्यक्रममा सहभागी हुने मौका समेत पाए । यस्तो भेटघाट र छलफललाई निरन्तरता दिन सक्यो भने नेपाल र अमेरिका विचको सम्वन्धमा यहाँ बस्ने नेपाली समुदाय पनि जोडिदैं जाने छ ।

रेमिट्यान्स सेवामा सन् २०२३ र त्यसपछिका वर्षहरुमा यदि कुनै नेपालीको कम्पनीले द्रुत प्रगति गर्दैछ भने त्यो हाम्रो पात्रो हुनेछ । एउटै वेवसाइटमा नेपालीका साझा सरोकारका र जिज्ञासाका काम लाग्ने विषयवस्तुलाई समेटेर शंकर उप्रेतीले हाम्रो पात्रो सन् २०१० मा शुरु गरेका थिए ।

विगत एकवर्षदेखि नेपालमा रकम पठाउने सेवा समेत यसमा थपिएको छ । नेपालमा पैसा पठाउने माध्यम रेमिट सर्भिसको एकै वर्षमा १ अर्ब ५० करोड रुपैंयाँ नेपाल पठाइएको खुसी साट्दै उक्त कम्पनीका सिइओ उप्रेतीले उद्घोष गरे यो एप्सको प्रयोग गरि अब अष्ट्रेलियाबाट अब छिट्टै पनि नेपालमा पैसा पठाउन मिल्ने छ ।

नेपाल बाहिर बसेका नेपालीहरुलाई नेपालसँग अन्य विभिन्न सामाजिक सञ्जालले जोडेका छन् । तर नेपाल सम्बन्धी काम लाग्ने जानकारीको साथमा यदि कुनै एप्सले जोडेको छ भने त्यो हाम्रोपात्रो हो । धेरै भन्दा धेरै नेपालीहरुले आफ्नो स्मार्ट फोनमा डाउनलोड गरेको याप हाम्रो पात्रो हो भनिन्छ । हाम्रो पात्रोमा विभिन्न नेपाली मिडियाले प्रकाशित गरेका समाचार छन्, त्यहिं ज्योतिष सेवा छ । विभिन्न एफएफ स्टेशनका प्रसारण सुन्न पाइन्छ, म्यागाजिनहरु पढ्न पाइने मात्र होइन टेलिहेल्थको माध्यमबाट डाक्टरहरुसँग परामर्स सेवा लिन सकिन्छ, अनि आजभोली नेपालमा रकम पठाउन सकिन्छ ।

पुल्चोक इन्जिनियरिंग कलेजबाट कम्प्यूटर इन्जिनियरिंगमा स्नातक गरेका उप्रेतीले बोष्टन युनिभर्सिटीबाट एमएस गरेका थिए । जतिबेला हाम्रो पात्रोको शुरुवात बस्टनबाट उप्रेतीले गरे त्यतिबेला उनी बस्टन युनिभर्सीटीमा अध्ययनरत र भेरिस्क हेल्थमा प्रिन्सिपल सफ्टवेर इन्जिनियरको रुपमा कार्यरत थिए । अब हाम्रोपात्रोबाट व्यवसाय चल्नसक्छ भन्ने अठोट उनले सन् २०१५ मा मात्र गरे । र, त्यसयता उनी हाम्रो पात्रोबाट हुनसक्ने विभिन्न सेवाको विस्तारमा लागिरहेका छन् ।

दिग्विजय राज महत सन् २०२२ मा चर्चित रहे, जतिबेला उनी कार्यरत म्यासाच्यूसेट्स इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीले महत संलग्न शोध र उनले नेपालमा भ्याक्सिनको पहुँच समानताको लागि गरेको एड्भोकेसीका बारेमा एउटा प्रोफाइल नैं छाप्यो । महतले आफ्नो बैज्ञानिक खोजबाट क्यान्सर रिसर्चको क्षेत्रमा केही नयाँ मात्र गरिहेका छैनन् । उनले आफ्नो सम्पर्क, पहुँच र योग्यताको प्रयोग गर्दै नेपाललाई कोभिड १९ भ्याक्सिन निर्मातासँग सम्पर्क स्थापित गराउन पनि उनको भूमिका थियो । नेपालमा जिन एडिटिंग क्रिस्पर क्यास नाइन प्रविधिबाट कोभिड १९ को टेस्ट गर्ने प्रविधि शरलक बायोसाइन्सेजको सहायतामा भित्र्याएका थिए । कोभिड १९ विरुद्धको खोप निर्माता जन्सन एण्ड जन्सनलाई नेपाल सरकारसँग वैज्ञानिक महतले सम्पर्क स्थापनाको पहल गरेका थिए । एमआइटीको ब्रड इन्स्टीच्यूट र हार्भडले संयक्त रुपमा विकास गरेको क्रिस्पर क्यास नाइन नामक प्रविधि पिसिआरको तुलनामा सस्तो र सुलभ हुने गर्छ । नेपालमा उनी क्यान्सर उपचारको रिसोर्स विकास गर्न चाहन्छन् र आफ्नो रिसर्च सेन्टर खोल्ने उनको योजना छ ।

महतले सन् २०१७ मा कोर्नेल युनिभर्सिटीबाट मोलिक्यूलर बायोलोजी तथा जिनेटिक्समा विद्यावारिधी गरेका थिए । हाल उनी सन् १९९३ को फिजियोलोजीमा प्रदान गरिएको नोबेल पुरस्कारका विजेता फिलिप ए शार्पसँग कोच इन्सटीच्यूट फर इन्टिग्रेटिव क्यान्सर रिसर्चमा पोस्ट डक्टोरल फेलोको रुपमा कार्यरत छन् ।

एरिका पाण्डे अमेरिकन न्यूज वेवसाइट एक्जिओसकी बिजनेस रिपोर्टर हुन् । एक्जिओसमा उनले ब्यवसाय तथा प्रविधिका ट्रेन्डका बारेमा समाचारहरु लेख्छिन् । उनलाई सिबिएसएन टेलिभिजन, एविसी टेलिभिजन, फक्स न्यूज आदिले प्रविधि र व्यवसायका बारेमा कहिलेकाहीं अन्तरवार्ता न्यूज कमेन्टरीहरुका लागि निम्त्याउने गर्छन् ।

सन् २०२२ मा उनले सूचना प्रविधिमा सार्वजनिक चासोका विषयहरुमा खुब लेखिन् र त्यसबारे थप जानकारी लिन अमेरिकी टेलिभिजनहरुले उनको न्यूज कमेन्टरी थाहा पाउन निम्त्याइरहे । कनेक्टिकटको आइभी लिग कलेजको रुपमा प्रख्यात यल युनिभर्सिटीबाट अंग्रेजीमा बिए गरेकी छन् । पाण्डे अमेरिकाको मुलधारको मिडियामा एउटा आसालाग्दो नेपाली उपस्थिति हुन् । म्याच्यूसेट्सको लेकक्जिंगटनमा हुर्किएकी उनी नेपाली आइटी उद्यमी रुद्रराज पाण्डेकी छोरी हुन् । एरिकाले लेखेका समाचारहरु हेर्न www.axios.com मा जान सकिन्छ ।

सन् १९७५ मा अध्ययनको लागि अमेरिका आएका डा. श्याम कार्कीले २९ वर्ष सम्म विभिन्न राज्यमा फार्मेसी विधामा काम गरे ।

फार्मेसीमा अध्ययन अध्यापन र लामो सेवा गर्नु भएका कार्कीको अर्को परिचय दानवीरको रुपमा पनि छ। मेरिल्याण्ड राज्यमा स्थापना भएको हिन्दू बुद्ध मन्दिरलाई उनले १ लाख २० हजार डलर भन्दा बढी दान समेत दिइ सकेका छन् ।  मेरिल्याण्ड राज्यको गभर्नर कार्यालयले स्थापना गरेको साउथ एशियन अफेयर्समा कमिसनरको रुपमा काम गरेका छन् ।

नेपालीलाई अमेरिकाको मूलधारको राजनीतिमा समाहित गराउने अभियानमा कार्कीले मेरिल्याण्ड राज्यको जनरल एसेम्वलीमा दुई पटक विजयी हुनु भएका डा. ह्यारी भण्डारीको चुनावी अभियानको समूहमा समेत महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेका थिए ।

अमेरिकामा स्थापना भएका नेपाली मूलका विभिन्न संघसंस्थामा काम समेत गर्नु भएको अनुभव छ । उनले अन्तराष्ट्रिय साहित्य समाज ( अनेसास)को बोर्ड अफ ट्रष्टीको अध्यक्ष समेत भएर काम गर्नु भएको थियो । एनआरएन आईसिसिको संस्थापक उपाध्यक्षको रुपमा समेत कार्कीले काम गरिसकेका छन्।

दी भ्वाइस रियालिटी शोको प्रतिस्पर्धा गरेर टप टेनमा पुगेकी पराजिता बास्तोला यसवर्ष नेपाली समुदायमा निकै चर्चित नाम हो ।  पुर्ख्याैली घर झापाको बिर्तामोड भएकी पराजिता अमेरिकामै जन्मेकी हुन् । उनले निकै उत्कृष्ठ प्रस्तुति दिदै अहिलेको चरणसम्म आइपुगेकी थिइन् ।

उनी विजयी हुन नसकेपनि निकै चर्चा र सहानुभूति बटुलेकी छिन् । उनले अाफूमा निकै संभावना रहेको संकेत पनि दिएकी छिन् । उनलाइ जिताउन नेपाली समुदायले निकै बल गरेका थिए ।

बासु फुलारा अमेरिकामा नेपाली समुदायलाई कानुनी परामर्श दिन्छन् । विशेष गरी अमेरिकामा बसेर व्यवसाय गर्न चाहने नेपाली व्यवसायीलाई उनले कानुनी सेवा दिँदै अाएका छन् । थपमा इमिग्रेशन सम्वन्धि परामर्शमा उनको विशेष दख्खल छ । कयौं नेपालीका इमिग्रेशनसँग सम्वन्धित मुद्दा उनले हेरेका छन् । पेशागत कारण उनको अमेरिका भर सञ्जाल फैलिएको छ । उनी सार्वजनिक कार्यक्रममा पनि इमिग्रेशन सम्वन्धि विचारहरु प्रवाह गरिरहेका हुन्छन् ।

यतिले मात्र उनको परिचय पुरा हुँदैन । उनी एनआरएनए अमेरिकाका निर्वाचन कमिटी प्रमुख पनि हुन् । एनआरएनए अमेरिकाको निर्वाचन कमिटी सधै चर्चा र विवादको केन्द्रमा हुन्छ । एनआरएनएमा सुधार हुनुपर्छ भन्ने पक्षमा उनले पहल गर्दै आएका छन् ।