पछाडि चुल्ठो बाटेका, बोलीमा असाध्यै शिष्ट, वैदिक परम्परालाई आत्मसात गर्ने, धोती कछाड बेरेर पूजापाठहरूमा देखिने र संस्कृतका मन्त्र–श्लोकहरू कण्ठस्थ सुनाउने एकजना यस्ता व्यक्ति, जो अमेरिकाको कानुन अध्ययन अध्यापनको क्षेत्रमा पनि प्रतिष्ठित मानिन्छन्- उपेन्द्रदेव आचार्य ( विद्यावारिधि) ।
अमेरिकाको युनिभर्सिटीमा कानुनको प्राध्यापक हुनु मात्र आचार्यको विशेषता होइन। उनी ब्राजिल, फ्रान्स, चीन, भारत, इटाली, लेबनान, फिलिपिन्स, मेक्सिकोका अनेक ल स्कुलका भिजिटिंग प्रोफेसर पनि हुन् ।
विभिन्न देशका ल स्कुलहरूमा गएर दिने मन्तव्यलाई निकै महत्त्व दिने गरिन्छ । उत्तर एटलान्टिक सन्धि संगठन (नाटो), नेभीले गर्ने अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनहरूका प्राज्ञिक सल्लाहकारसमेत रहेका आचार्यले थुप्रै अन्तर्राष्ट्रिय मुद्दा पनि लडेका छन् । यिनै आचार्यको पहलमा आगामी जुलाई २९-३० मा नेपालमा ‘एसियन सोसाइटी अफ इन्टरन्यासनल कन्फ्रेन्स हुँदैछ, जहाँ ‘इन्टरन्यासनल ट्राइबुनल फर द ल अफ द सी’ का अध्यक्षका साथै ‘इन्टरन्यासनल कोर्ट अफ जस्टिस’का न्यायाधीशहरूको सहभागिता रहने अपेक्षा गरिएको छ ।
गत जुन महिना अघि टेक्ससको युलेस सिटीमा बस्ने टीका पौडेललाई स्थानीय नेपाली समुदायका थोरैले मात्र चिन्दथे । नेपालबाट अमेरिका आएको डेढ दशक भएपनि व्यबसाय र रोजगारीमै व्यस्त थिए पौडेल । नेपाली समुदायलाई घरायशी प्राविधिक समस्या पर्दा घरमै पुगेर सहयोग गर्ने उनको सहयोगी बानीले गर्दा चिनेजानकोे सर्कलमा उनी लोकप्रिय भने थिए ।
यही लोकप्रियता र आँटले गर्दा टेक्सस राज्यको इतिहासमै नाम लेखाउन उनी सफल भए । नेपाली समुदायको आप्रवासीले टेक्ससको भाइब्रेन्ट सिटी युलेसमा पहिलोपटक सिटीको बोर्ड सदस्य (काउन्सिल मेम्बर) मा निर्वाचित भए ।
चितवनमा प्राध्यापनरत पौडेल अमेरिका आएपछि नेपालको पार्टीगत राजनीतिबाट अलग्गै रहे । ‘हामीले मातृभूमिको लागि सहयोग गर्ने सदभाव राख्ने हो, कुनै दल विशेषको राजनीति यहाँबाट गर्दा सुहाउँदैन’ उनी सधैं यही भन्थे र यही अडानमै रहे । बरु अमेरिकाको राजनीतिमा लाग्ने हो भने नेपाललाई चिनाउन, बढ्दा सहयोग गर्न सकिन्छ भन्ने उनको धारणा थियो । त्यही धारणाले उनी अमेरिकी राजनीतिमा होमिएका हुन् ।
नेपालीमुलका व्यक्तिले अमेरिकाको राजनीतिमा प्रवेश गरेर सफलता पाउन निकै मेहनत आवश्यक पर्छ । अमेरिकी समुदायको विश्वास जित्न सजिलो छैन । पौडेलले जित्नेमा नेपाली समुदायकै अग्रजहरु समेत विश्वस्त थिएनन् । तर लगातारको खटाई, विश्वास आर्जनले गर्दा पौडेलले शुद्ध अमेरिकी एरिक वन्सलाई हराउन उनले सफलता पाए ।
प्रयास गरेमा सफलता मिल्छ । प्रयासनै नगर्ने हो भने कहिल्यै अघि बढिदैन भन्ने तथ्यलाई आत्मसात गरेर उनी अघि बढेका थिए । अमेरिकाको राजनीतिमा सिटी तहमा कुनै पनि दलले प्रत्यक्ष उम्मेदवार खडा गर्दैनन् । तर पनि उनलाई डेमोक्रेटिक पार्टीले समेत सहयोग गरेको थियो । एकातिर आप्रवासी समुदायको सहयोग, अर्कोतिर डेमोक्रेटिक पार्टीको इण्डोर्समेन्टले गर्दा पौडेलले चुनाव जिते ।
एनआरएनए एनसीसी अमेरिकाका निर्वाचित अध्यक्ष हुन बुद्धिसागर सुवेदी । यसले मात्र उनको परिचय सिमित छैन । अहिले एनआरएनए भित्र देखिएको विवादमा पनि उनी अग्रपङ्क्तीमा छन् । विभिन्न देशमा रहेका एनआरएनए एनसीसी बीच छलफलको संयोजन पनि उनले गर्दै आएका छन् । आईसीसी केन्द्रिय नेतृत्वले नचाहेपनि उनको संयोजनमा एनसीसीहरुको दुईवटा विश्व भेला सम्पन्न भयो । यो भेलाले एनआरएनए आईसीसीलाई विभिन्न सुझाव दिई दवाव दिदैं आएको छ ।
एनआरएनए अमेरिकामा करिब २० हजार सदस्य छन् । कयौं राज्यमा च्याप्टर छ । एनआरएनए अमेरिकामा सवैभन्दा ठुलो संजाल भएको नेपाली समुदायको संस्था पनि हो । तर, यो सधैं विवादमा भने छ । केही महिना अघि भएको निकै प्रतिस्पर्धात्मक चुनावबाट अध्यक्षमा सुवेदी निर्वाचित भए । निर्वाचनको क्रममा उनले सयौं नेपालीसँग अन्तकृया गरे । कयौं राज्यमा पुगे । बुद्धि सुवेशी पेशाले व्यवसायी पनि हुन । उनले अहिले व्यवसाय पनि विस्तार गरिरहेका छन् ।
साराहाना श्रेष्ठ पहिलो पुस्ताकी नेपाली मुलकी अमेरिकन हुन् । उनले आउने नोभेम्बर महिनामा हुने न्यूयोर्क राज्यको एसेम्ब्ली सिटमा प्रतिस्पर्धा गर्ने तयारीमा छन् । आफु बस्दै आएको न्युयोर्क एसेम्ब्ली डिष्ट्रिक १०३ मिड हड्सन् म्याली क्षेत्रवाट उनले उम्मेदवारी दिने तयारी गरेकी हुन् । तर, यसका लागि उनले केही चरण पार गर्न बाँकी छ ।
उनले आफुलाई पहिलो पुस्ताको नेपाली अमेरिकन, जलवायु परिवर्तन सम्वन्धि अभियन्ता र वार्किंगं क्लासको पक्षधरका रुपमा परिचय दिदैं यसका लागि चुनाव उठ्न लागेको वताएकी छिन् ।
डा. यादव पण्डित पेशाले अमेरिकाको कलेजमा भोतिकशास्त्र (फिजिक्स) पढाउँछन् । त्यसमा पनि अहिलेको चर्चित विषय न्यूक्लियर फिजिक्सका ज्ञाता हुन् । तर, एनआरएनए होस वा राजनीति दुवै तिर उनी चर्चामा हुन्छन् । एनआरएनए निर्वाचनमा बुद्धि सुवेदीको समुहलाई समर्थन गर्दा उनी चर्चामा रहे । कतिले उक्त समुहको रणनीतिकारको संज्ञा पनि दिए । तर, डा पण्डित आफै भने सल्लाह दिए पनि रणनीतिकार हो भन्ने कुरा मान्दैनन् ।
अहिले एनआरएनए विवादमा पनि डा. पण्डित जोडिएका छन् । विवाद समाधानका लागि बनाईएको उच्चस्तरीय सुझाव समितिमा उनी पनि छन् । एनआरएनएमा कुल आचार्य पक्षलाई जिताउन डा. पण्डितले पहल गर्दै आएका थिए । आचार्य समुहको वैठकमा उनीपनि सहभागि हुदैं आएका छन् । त्यही भएर उनलाई अहिलेको विवाद टुंग्याउन समितिमा राखिएको हो ।
किरण गजमेरले नेपालको टेलिभिजन च्यानलमा आएको रियालिटी शो भ्वाइस अफ नेपालको यस बर्ष प्रसारित तेस्रो संस्रकरणमा तहल्का मच्चाए । सयौं प्रतिष्पर्धीलाई पछि पार्दै किरण उक्त संस्करणको विजेता वने । अमेरिकाको मिजौरी देखि काठमाडौमा भ्याइस अफ नेपालको यात्रा सहज थिएन । उनको लगन र प्रतिभाले साथ दियो ।
दुई बर्ष यता नेपाली समुदायमा छिटो गतिमा प्रचलित हुँदै गएको विषय शेयर र क्रिप्टो करेन्सीमा लगानी हो । अहिले नेपाली समुदायको सानो जमघटमा पनि शेयर र क्रिप्टो करेन्सीमा लगानी गर्ने कोही न कोही नेपाली भेटिन्छन् । शेयरमा पाँच सय डलर देखि मिलियन डलर भन्दा बढी लगानी भएका नेपाली छन् । न्यूयोर्क स्टक एक्स्चेञ्जमा सुचिकृत कतिपय कम्पनीहरु नेपाली माझ चर्चित पनि बन्दै गएका छन् । चीनको इलेक्ट्रिक कार बनाउने कम्पनी निओ देखि कोलम्बियाको गाँजा उत्पादक कम्पनीका शेयरमा नेपालीले लगानी गरेका छन् ।
यो बजारमा नेपाली माझ चर्चित नाम हो आशिष संग्रौला । उनलाई पछ्याउने थुप्रै नेपाली छन् । उनले फेसबुकमा रविनहुड नेपाली समुह संचालन गर्छन यसमा शेयरमा लगानी गर्ने चासो राख्ने थुप्रै नेपाली जोडिएका छन् । त्यहाँ आशिष लगायत कयौंले विभिन्न सुझाव टिप्पणी राख्छन् ।
केही साता अघि सम्मलोक तिवारीको परिचय अमेरिकामा व्यवसाय गर्ने नेपाली, समुदायमा सकृय व्यक्ति र एनआरएनए अमेरिकाका पुर्व उपाध्यक्ष भन्ने थियो । तर, केही दिन अघि उनको परिचय थपिएको छ । उनी नेपालको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)का केन्द्रिय सदस्य निर्वाचित भएका छन् ।
गत जुलाई ३१ तारिक टेक्ससको अर्भिङमा एउटा कार्यक्रम आयोजना भएको थियो । नेपाली सांस्कृतिक तथा आध्यात्मिक केन्द्र, जस्लाई स्थानीय रुपमा पशुपतिनाथ तथा बुद्ध मन्दिरका नामले चिनिन्छ । कार्यक्रममा स्थानीय एक व्यक्तिले नयाँ बन्न लागेको मन्दिरका लागि एकलाख डलर दान दिने घोषणा गरे । ती व्यक्ति थिए परिचित व्यबसायी कृष्ण पन्त ।
पन्तले एकलाख डलरको घोषणा गरेपछि अमेरिकाभरिको नेपाली समुदायबीच उनी को हुन् र कस्तो पृष्ठभूमिका हुन् भन्ने बारेमा निकैनै चर्चा र सोधीखोजी भएको थियो । धेरैले उनको सहयोगी मनको प्रशंसा गरे ।
एकलाख सहयोगको घोषणा गरेका पन्तले ५० हजार रकमको चेक समेत केही साता अघिनै मन्दिरलाई हस्तान्तरण गरिसकेको मन्दिर बोर्ड अफ ट्रष्टीका अध्यक्ष विनय अर्यालले जानकारी दिए । उनको दम्पत्तिनै अहिले मन्दिरको संरक्षक पदमा छन् ।
टेक्ससको डिएफडब्लु मेट्रोप्लेक्समा पर्ने भ्यालीरेञ्चमा परिवार सहित बस्दै आएका पन्तले अरु नेपाली जस्तै ग्याँस स्टेशन, ग्रोसरी स्टोरमा लगानी गरेका छन् । तर त्यो भन्दा बढी रियलस्टेट, मोटलहरुमा आफ्नो लगानीलाई केन्द्रित गरेका छन् । आठ वटा ग्याँस स्टेशन, चारवाट होटल, बिजनेस कम्प्लेक्स र हाउजिङ मार्केटमा पन्तको ठूलो लगानी छ । आफूमात्र नभएर आफ्नो सम्पर्कमा आउने जति सबैलाई उद्यमशीलता बढाउन सहयोग गर्ने उनको स्वभाव छ ।
एनआरएनए अमेरिकाको गत निर्वाचनमा अध्यक्ष पदका उम्मेदवार थिए तिलक केसी । चारजना उम्मेदवारमध्य वाककला, शव्द चयन, स्पष्टशैली केसीमा भएको टिप्पणी सदस्यहरूको थियो । तर यिनै विशेषताका धनी केसीले सबैभन्दा कम मत प्राप्त गरे । तर, उनले धेरैको मन भने जितेका थिए । एनआरएनएमा सुधार गर्नु पर्छ भन्ने अभियानका साथ उनी अध्यक्षका प्रत्याशी भएका थिए । निर्वाचनका क्रममा उनलाई सुन्नेहरुले ताली पनि पिटे ।
पोखराका तिलक विद्यार्थी काल देखिनै राजनीति गर्थे । मिठो बोल्थे । अहिलेपनि संस्था खोलेर समाजमा सकृय छन् । तिलक व्यवसायी पनि हुन् । उनी अहिले एनआरएनएको कुनै जिम्मेवार तहमा छैनन् । उनका लागि अबको समय आफ्नो क्षमताको सदुपयोग गरेर देखाउने अवसर भने छ ।
पछिल्लो समयमा नेकपा माओवादी निकट प्रवासी संस्था जनप्रगतिशील मञ्च अमेरिकाको अध्यक्ष चुनिएका छन् । अमेरिकाको उत्तर तर्फ क्यानडासँग सीमा जोडिएको विन्सकन्सिन राज्यमा बसोबास गर्ने केसी विगतमा त्रिभुवन विश्वविद्यालयको स्ववियू सचिव समेत थिए ।
प्रतिक्रिया