हिमालयखवर संवाददाता
वासिंटन डिसी (अमेरिका)- नेपालका अर्थमन्त्री ज्ञानेन्द्र बहादुर कार्की अमेरिका सरकारले नेपाललाई दिन लागेको सहयोगका हस्ताक्षर गर्न बुधवार वासिंटन डिसी आएका छन् । मिलिनियम च्यालेन्ज कर्पोरेशन (एमसीसी) मार्फत अमेरिका सरकारले नेपाललाई प्रदान गर्न लागेको ५० करोड अमेरिकी डलर (करिब ५० अर्ब नेपाली रुपैंया) अनुदान दिन लागेको हो । यही रकम अदान प्रदान सम्बन्धी सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न अर्थमन्त्री कार्की अमेरिका आएका हुन् ।
अमेरिकाले साढे दुई वर्ष अघि नै नेपाललाई प्रथामिकता दिदैं एमसीसी मार्फत सहयोग गर्ने घोषणा गरेको थियो । २ वर्ष अघि नै एमसीसीका उच्च अधिकारी नेपाल पुगेर यसबारेमा सरकारसँग वार्ता गरेका थिए । तर, यसको केही समयपछि नेपालमा ठुलो भूकम्प गएका कारण यो सहयोग प्रकृया केही समय अवरुद्ध भएको थियो ।
बिहीबार स्टेट डिर्पाटमेण्टमा आयोजित कार्यक्रममा दुई देश बिच सहयोग सम्झौतामा हस्ताक्षर हुने छ ।
अमेरिकाले नेपाललाई एकैपटक यति ठुलो रकम सहयोग दिन लागेको पहिलो पटक हो । नेपालको अर्थतन्त्र र सुधार कार्यक्रमलाई पत्याएर अमेरिकाले नेपाललाई एमसीसीमा राखेको थियो । नेपालका तत्कालीन राजदूत डा शंकर शर्माले यसका लागि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए ।
एमसीसी कार्यलयद्धारा प्रकाशित विज्ञप्तिमा पनि सन् २०१४ को डिसेम्बरमा यो कार्यक्रम स्वीकृत भएको उल्लेख छ । एससीसीले भने नेपालमा संविधान जारी हुनु, प्रजातान्त्रिक नीति नियमको तुर्जमा जस्ता सकरात्मक पक्षलाई हेरेर यो कार्यक्रमा राखिएको जनाएको छ । हालै भएको स्थानीय तहको निर्वाचनलाई पनि अमेरिकाले सकरात्मक रूपमा लिइएको जनाइएको छ ।
यो निर्वाचनमा अमेरिकालाई चुनाव पर्यवेक्षण गर्न भने रोकिएको थियो । यस प्रति भने अमेरिकाको आपत्ति थियो ।
यो सहयोग रकम विद्युत् ट्रान्समिशन लाइन बनाउन र सडक मर्मत सुधारमा खर्च गरिने छ ।
अमेरिकी करदाताको पैसाबाट दिइने यो सहयोगमा दुरुपयोग नहोस भनेर विभिन्न सर्त समेत राखिएको छ । मुख्य सर्तमा आउने पाँच वर्ष भित्र काम सकिसक्नु पर्ने छ । होइन भने सबै रकम नेपालले फिर्ता गर्नु पर्छ । दोस्रो सर्त एमसीसीका परियोजनामा नेपालले पनि १३ करोड अमेरिकी डलर (करिब १३ अर्ब रुपैंया) लगानी गर्नु पर्ने छ । अमेरिकी काँग्रेसबाट समेत स्विकत भएर यो रकम आएकाले दूरपयोग भए त्यहासमेत कुरा उठ्न सक्छ ।
एमसीसीले गत साता जारी प्रेस विज्ञप्तिमा नेपालको आधा जनसङ्ख्या प्रतिदिन ३ डलर भन्दा कम आम्दानीमा जीवन जिउंदै आएको उल्लेख गरेको छ । नेपाल एसियाकै सबै भन्दा गरिब देशमा पर्ने र आर्थिक विकासको चुनौतीसंग समाना गरिरहेको उल्लेख विज्ञप्तिमा छ ।
यो सहयोगले नेपालको विद्युत् उत्पादन र वितरणमा मुख्य समस्या मानिएको ट्रान्समिशन लाइन अभाव लगभग समाप्त हुने छ ।
अर्थमन्त्री कार्की शनिवार बाल्टिमोरमा हुने एनआरएन अमेरिकाको कार्यक्रममा पनि सहभागी हुने तय भएको छ । उक्त कार्यक्रममा आर्थिक मुद्दामा छलफल हुने बताइएको छ ।
प्रतिक्रिया