-हिमालयखबर संवाददाता

अमेरिका । कोरोना भाइरस (कोभिड-१९) विश्वव्यापी संकटका रुपमा आएकाले विदेशमा व्यवसाय गर्ने नेपाली प्रभावित हुने भएका छन् । यस महामारीका कारण उनीहरुको आम्दानी घट्ने भएको हो । विगत साढे एक दशकयता नेपालीले विदेशमा व्यापार व्यवसाय विस्तार गरिरहेका थिए ।

 

कोरोना संकटबाट नेपालको बहुराष्ट्रिय कम्पनी चौधरी ग्रुप, जापानमा रेष्टुरेन्ट सञ्चालन गर्ने भवन भट्ट्, युरोपमा होटल व्यवसायमा संलग्न जीवा लामिछाने, कुमार पन्तलगायतलाई प्रत्यक्ष असर पर्ने छ । यस्तै अमेरिका, युरोप, अष्ट्रेलिया, दक्षिण कोरिया, जापान, खाडी मुलुक, मलेसिया, चीनलगायतका देशमा व्यवसाय गर्ने सयौँ नेपालीहरु पनि कोरोना भाइरसबाट प्रभावित हुने भएका छन् ।

 

अमेरिकामा रेष्टुरेन्ट, आइब्रो सैलुन, होटलमा लगानी गर्ने नेपालीका व्यवसायमा ग्राहकको संख्या घट्न थालेको छ । झण्डै एक दर्जन आइब्रो सञ्चालन गर्ने एक नेपाली व्यवसायीले आफ्नो नाम सार्वजनिक नगर्न आग्रह गर्दै भनेका छन्, ‘मेरा ग्राहक अहिले ७० प्रतिशतले घटेका छन्, व्यवसाय चौपट भएको छ ।’

 

चौधरी समूहले केही वर्षयता विश्वका विभिन्न देशमा आक्रामकरुपमा होटलमा लगानी गरेको थियो । नेपाल, मालदिभ्स, भारत, श्रीलंका, अमेरिकालगायतका देशमा विभिन्न नाममा चौधरी समूहका होटल सञ्चालित छन् ।

 

कोरोना भाइरसले विश्वव्यापीरुपमा पर्यटकको संख्यामा गिरावट आएको छ । कयौँ देशले विदेशीलाई प्रवेश बन्द गरेका छन्  । यसले गर्दा विश्वव्यापीरुपमा पर्यटन व्यवसाय संकटमा परेको छ । यसको असर चौधरी समूहलाई पनि पर्ने छ ।

 

न्यूयोर्कमा अहिले होटलको अकुपेन्सी दर करिब ६० प्रतिशतले घटेको छ । अन्य देशका मुख्य पर्यटक गन्तव्य पनि सुनसान छन् । विभिन्न मुलुकका सरकारले नै आफ्ना नागरिकलाई अत्यावश्यक अवस्थाबाहेक विदेश नजान आग्रह गरेको छ । 

 

महँगा होटल रहेको मालदिभ्समा समेत कोरोना भाइरसका संक्रमित भेटिएको अवस्था छ । नेपालमा पनि पर्यटन आगमन ह्वात्तै तल झरेको छ । नेपालमा पनि काठमाडौँ, चितवनको मेघौलीमा चौधरी ग्रुपका होटल सञ्चालनमा छन् ।

 

चौधरी समूहका अध्यक्ष विनोद चौधरी विश्व अर्बपतिको सूचीमा परेका एकमात्र नेपालका बहुर्राष्ट्रिय उद्यमी हुन् । कोरोनाको प्रकोपका कारण सन् २०२० उनका लागि सहज हुने छैन ।

 

जापानमा रेष्टुरेन्टमा लगानी गरेर धनी भएका भवन भट्टका लागि पनि २०२० आम्दानीका दृष्टिले असहज हुने भएको छ । जापान पनि कोरोनाको संक्रमणले ग्रस्त छ । जापानका ट्रेन स्टेसनलगायत भीडभाड हुने स्थानमा रेष्टुरेन्ट सञ्चालन गर्दै आएका भवनका नेपालमा पनि होटल व्यवसायमा लगानी छ । यस्ता ठाउँमा अहिले भीडभाड कम छ । केही वर्षअघि भवनले धुलिखेल माउन्टेन रिसार्ट किनेका थिए ।

 

जीवा लामिछाने र कुमार पन्त पनि होटल व्यवसायी हुन् । युरोपका विभिन्न देशमा जीवा र कुमारका होटल छन् । अहिले युरोप कोरोनाका कारण अस्तव्यस्त भएको छ । सधैँ पर्यटकको भीडभाड हुने स्थानहरुसमेत सुनसान देखिएका छन् । कयौँ देशहरुले विदेशको आगमन बन्दसमेत गरेका छन् । जीवा लामिछानेले नेपालमा पनि होटलमा लगानी गरेका छन् ।

 

यसबाहेक सानो रुपमा अमेरिका, युरोप र एसियामा होटल सञ्चालन गर्ने नेपालहरु पनि कयौँ छन् । कोरोना भाइरसको महामारीको असरले उनीहरु पनि मर्कामा पर्ने छन् ।

 

सन् २००८ को मन्दी पछि नेपालीहरुले विदेशमा लगानी विस्तारलाई तीव्रता दिएका थिए । अहिले विदेशमा करिब ५० लाख नेपाली छन् । काम गर्दै जम्मा भएको पुँजी विदेशमा बस्ने नेपालीले त्यहीँ लगानीसमेत गर्दै आएका थिए ।

बेलायतमा नेपालीका कयौँ रेष्टुरेन्ट छन् । अहिले बेलायत पनि कोरोनाको चपेटामा परेको छ ।

 

अमेरिकामा सन् २००८ को आर्थिक मन्दीले गर्दा कयौँ व्यवसाय सस्तो भएका थिए । त्यो सस्तो भएको अवसरलाई उपयोग गर्दै नेपालीले लगानी बढाएका थिए । यसरी लगानी बढाएका नेपाली समुदाय अहिलेको संकटले नयाँ अनुभव दिने छ ।

 

अमेरिकामा नेपाली समुदायले कम्तीमा दुई सय अर्ब नेपाली रुपैयाँ बरावरको लगानी गरेको अनुमान छ । अमेरिकामा पैसा कमाएका नेपाली समुदायले नेपालमा समेत लगानी गर्ने क्रम बढ्दो थियो ।

 

अमेरिकाले आफ्नो अर्थतन्त्रलाई कोरोना भाइरसको संकटबाट सिर्जित अवस्थाको असर कम पर्न दिन विभिन्न प्रकारका आर्थिक सहुलियत घोषणा गरेको छ ।

 

अष्ट्रेलिया, चीन, मेलेसिया, खाडी मुलुकमा पनि नेपालीका व्यवसाय छन् । त्यहाँ पनि आम्दानी घट्ने  छ । चीनमा व्यापार व्यवसाय गर्दै आएका कयौँ नेपाली फर्किन सकेका छैनन् ।

 

कोरोनाको विश्वव्यापी संकटले रेमिट्यान्स आप्रवाहमा समेत असर पुग्ने अनुमान गरिएको छ । विदेशमा बस्ने करिब ५० लाख नेपालीले नेपालमा पठाएको रेमिट्यान्सले नेपालको अर्थतन्त्रमा करिब ३५ प्रतिशत योगदान पुग्दै आएको छ ।