ड्यालस (अमेरिका) । अमेरिका भित्रको दुई ठूला राज्य टेक्सस र क्यालिफोर्नियाले नयाँ संसदीय निर्वाचन नक्सा पारित गरेका छन्। यी नक्साहरूले आगामी २०२६ को मध्यावधि चुनावमा प्रतिनिधिसभाको शक्ति सन्तुलनमा प्रभाव पार्ने अनुमान गरिएको छ ।

रिपब्लिकन वाहुल्य टेक्ससले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको चाहना अनुसार डेमोक्रेटिक पार्टी जितिरहेको क्षेत्रलाइ प्रभाव पार्नेगरि निर्वाचन क्षेत्र हेरफेर गर्ने कानुन शुक्रबार राति राज्यको संसदबाट पारित गरेको छ ।

टेक्ससबाट अमेरिकी तल्लो सदन हाउसमा डेमोक्रेटिक पार्टीले १३ सिट जितेको छ । २५ सिट रिपब्लिकनले जितेका छन् । तर शुक्रबार पारित नक्साले डेमोक्रेटिकले कन्फर्म जित्ने १३ सिटलाइ घटाएर ८ मा झारिएको छ । यसले सन् २०२६ को मध्यावधि निर्वाचन प्रभावित पार्न खोजिएको स्वतन्त्र विज्ञहरूले समेत ठहर गरेका छन् ।

पाँच डेमोक्रेट-नियन्त्रित क्षेत्रहरूलाई रिपब्लिकन पक्षमा झुकाउने योजना यो कानुनले बनाएको छ। यसले ह्युस्टन, लारेडो, म्याकलेन, फार्मर्स ब्रान्च, र अस्टिनका प्रतिनिधिहरूलाई प्रत्यक्ष असर पार्नेछ।

रिपब्लिकन नेताहरूले यसलाई कानुनी र रणनीतिक कदम भनेका छन्, तर डेमोक्रेट तथा नागरिक अधिकार समूहहरूले यसलाई जातीय विभाजन र लोकतन्त्रको अपमान भन्दै विरोध जनाएका छन्। संसद भवनमा नाराबाजी र प्रदर्शनहरू पनि भएका थिए । तर रिपब्लिकन वाहुल्य टेक्ससको तल्लो र माथिल्लो दुबै सदनले यसलाइ पारित गरेर कानुनी रूप दिएको छ ।

टेक्ससको कदमको प्रतिउत्तर स्वरूप, क्यालिफोर्नियाले पनि नयाँ निर्वाचन नक्सा पारित गर्‍यो। यसले पाँच रिपब्लिकन-नियन्त्रित क्षेत्रहरूलाई डेमोक्रेट पक्षमा झुकाउने योजना बनाएको छ। गभर्नर ग्याविन न्युसमले यसलाई लोकतन्त्रको रक्षाका लागि आवश्यक कदम भन्दै हस्ताक्षर गरेका छन्।

गभर्नरको यो प्रस्तावलाइ नोभेम्बर ४ मा चुनाव मार्फत जनअनुमोदन लिइनेछ । टेक्ससमा जस्तो निर्वाचन क्षेत्र हेरफेर गर्न क्यालिफोर्नियामा सहज छैन । चुनाव मार्फत गर्नुपर्ने भएकोले नोभेम्बर ४ को चुनावमा यसलाइ अनुमोदन गराउने योजना गभर्नर लगायत डेमोक्रेट नेताहरूको रहेको छ ।

क्यालिफोर्नियाबाट अमेरिकी तल्लो सदनमा ५२ जना कंग्रेसम्यानहरू चुनिन्छन् । ५२ मध्य अहिले ९ जना रिपब्लिकन छन् । तर प्रस्तावित नक्सा पारित भएपछि चार सिटमात्र जित्नेछन् । क्यालिफोर्नियाले टेक्ससको कानुनबाट हुने पाँच सिटको क्षतिपूर्ति नयाँ निर्वाचन क्षेत्रको नक्साबाट गर्ने नीति लिएको छ ।

राजनीति विज्ञहरू भन्छन् — यस्तो ग्यारीम्यान्डरिङ्गले जनताको विश्वास कमजोर बनाउँछ, र चुनावहरू पूर्वनिर्धारित जस्तो महसुस हुन थाल्छ। यसले दुवै राज्यमा कानुनी चुनौतीहरू आउन सक्ने, प्रतिनिधिसभाको सन्तुलन यी नक्साले भताभुङ्ग पार्नसक्ने बताइरहेका छन् ।

अमेरिकामा गेरीम्याणडरिङ्गको दुरूपयोग बढ्दै गएपछि यसलाइ नियन्त्रण गर्न सर्वोच्च अदालतले नयाँ परिभाषा दिनसक्ने समेत विज्ञहरूको अनुमान छ ।

अमेरिकी तल्लो सदन हाउसका ४३५ सिट मध्य अहिले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको रिपब्लिकन पार्टीको २१९ सिटमात्र छ । यो निकै पातलो बहुमत हो । डेमोक्रेटिक पार्टीको सिट २१२ छ ।

डेमोक्रेटिक पार्टीका तीन सांसदहरूको निधन भएकोले ती सिटहरू खाली छ भने रिपब्लिकनको एक सिट खाली छ । ती चार सिटमा चुनाव हुँदा रिपब्लिकनको सिट २२० पुग्छ भने डेमोक्रेटिकको २१५ पुग्छ ।

राष्ट्रपति ट्रम्पले सन् २२६ को चुनावमा अहिले भन्दा पनि बढी सिट रिपब्लिकनले जितोस् र ‘चेक एण्ड व्यालेन्स’ बेगर चाहे जस्तो गर्न पाइयोस् भन्ने चाहना राखेका छन् । त्यही भएर जनगणना पछिको चुनावमा मात्र हुने गरेको निर्वाचन क्षेत्र हेरफेरलाइ दशकको बीचमा गरेर टेक्ससबाट रिपब्लिकनको क्षेत्र बढाउने नीति लिएका हुन् । जुन नीतिलाइ ट्रम्पभक्तहरूको वाहुल्यता रहेको टेक्ससको संसदले बहुमतले पारित गरेर कानुनी रूप दिएको छ ।

तर राष्ट्रपतिको कार्यकालको मध्यमा हुने मिडटर्म चुनावमा सामान्यतया राष्ट्रपति अलोकप्रिय हुने र संसदमा सिट कम अउने अमेरिकी चुनावको विगतको ट्रेण्ड छ ।