न्युयोर्क । एक अदालतले बिहीबार हार्वर्डमा विदेशी विद्यार्थीहरूको भर्नालाई रोक्ने अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको पछिल्लो प्रयासमा अस्थायी रोक लगाएको छ । ट्रम्पको संसारको सबैभन्दा प्रतिष्ठित विश्वविद्यालयहरूमध्ये एक हार्वर्डसँगको लडाइँ तीव्र भएको छ ।

बुधबार राति ह्वाइट हाउसले जारी गरेको घोषणाले हार्वर्डमा धेरैजसो नयाँ अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरूलाई देशमा प्रवेश गर्नबाट रोक्न खोजेको थियो र विद्यमान विदेशी भर्ना भएका विद्यार्थीहरूको भिसा रद्द हुने जोखिम रहेको बताएको थियो ।

“हार्वर्डको आचरणले यसलाई विदेशी विद्यार्थी र शोधकर्ताहरूका लागि अनुपयुक्त गन्तव्य बनाएको छ”, आदेशमा भनिएको थियो ।

“यो प्रशासनको हार्वर्डलाई यसका अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरूबाट अलग गर्ने पहिलो प्रयास होइन”, हार्वर्डले तुरुन्तै सङ्घीय अदालतमा दायर गरेको विद्यमान उजुरीमा संशोधन गर्दै भन्यो, “यो हार्वर्डको प्रशासन, पाठ्यक्रम र यसका शिक्षकहरू र विद्यार्थीहरूको ‘विचारधारा’ नियन्त्रण गर्न सरकारको मागहरूलाई अस्वीकार गर्ने पहिलो संशोधनको अधिकार प्रयोग गरेकोमा सरकारद्वारा स्पष्ट बदलाका रूपमा समन्वित र बढ्दो प्रतिशोधको अभियानको हिस्सा हो ।”

अमेरिकी जिल्ला न्यायाधीश एलिसन बरोजले बिहीबार सरकारले ट्रम्पको घोषणालाई लागु गर्न नसक्ने फैसला गरे ।

“अस्थायी नियन्त्रण आदेश बिना यसले ‘सबै पक्षहरूबाट सुन्ने अवसर पाउनुअघि तत्काल र अपूरणीय क्षति’ कायम राख्ने जोखिम रहेको हार्वर्डले देखाएको थियो”, उनले भने।

बरोजले पहिले नै ऐतिहासिक विश्वविद्यालयमा अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरूको भर्नालाई रोक्ने ट्रम्पको पहिलेको प्रयासलाई रोकेका थिए ।

– सरकारी प्रतिशोध –

सरकारले पहिले नै हार्वर्डलाई फाइदा पु¥याउने सङ्घीय अनुदान र सम्झौताको करिब तीन अर्ब २० करोड डलर कटौती गरिसकेको छ र क्याम्ब्रिज, म्यासाचुसेट्स, संस्थालाई भविष्यको कुनै पनि सङ्घीय कोषबाट बाहिर राख्ने वाचा गरेको छ ।

यसको पाठ्यक्रम, कर्मचारी, विद्यार्थी भर्ती र ‘दृष्टिकोण विविधता’ को निरीक्षण गर्न पेश गर्न ट्रम्पको आह्वानलाई बेवास्ता गरेपछि हार्वर्ड शीर्ष विश्वविद्यालयहरू विरुद्धको ट्रम्पको अभियानमा अग्रणी रहेको छ ।

सन् २०२४–२०२५ को शैक्षिक वर्षमा कुल भर्नाको २७ प्रतिशत हिस्सा ओगट्ने र आम्दानीको प्रमुख स्रोत रहेका हार्वर्डका अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरूलाई पनि ट्रम्पले निशाना बनाएका छन् ।

यदि यो सार्वजनिक हितमा मानिन्छ भने ट्रम्पसँग विदेशीहरूको सम्पूर्ण वर्गलाई रोक्ने अधिकार थियो भनेर हार्वर्डले आफ्नो निवेदनमा स्वीकार गर्‍यो तर यस कार्यमा त्यस्तो अवस्था थिएन भनेर जोड दियो ।

“राष्ट्रपतिका कार्यहरू यसरी ‘संयुक्त राज्य अमेरिकाको हित’ को रक्षा गर्न होइन तर हार्वर्ड विरुद्ध सरकारी प्रतिशोधको खोजी गर्नका लागि गरिएका हुन्”, हार्वर्डले भन्यो ।

कार्यालयमा फर्किएपछि ट्रम्पले कुलीन अमेरिकी विश्वविद्यालयहरूलाई लक्षित गरेका छन् । विश्वविद्यालयहरूलाई उहाँ र उहाँका सहयोगीहरूले यहुदी–विरोधी, उदार पूर्वाग्रह र ‘जागृत’ विचारधाराको केन्द्र भएको आरोप लगाएका छन् ।

ट्रम्पका शिक्षामन्त्रीले बुधबार कोलम्बिया विश्वविद्यालयको मान्यता रद्द गर्ने धम्की दिएका छन् । ट्रम्पले न्युयोर्क आइभी लिग संस्थालाई यहुदी विद्यार्थीहरूको उत्पीडनलाई बेवास्ता गरेको आरोप लगाउँदै यसको सबै सङ्घीय कोषलाई शङ्कामा पारेका छन् । हार्वर्डको विपरीत कोलम्बियासहित धेरै शीर्ष संस्थानहरू ट्रम्प प्रशासनको दूरगामी मागहरू सामु झुकेका छन् ।