ड्यालस (अमेरिका) । नागरिकता नियमावलीमा संशोधन गरेर नेपाल सरकारले विदेशमा रहेका नेपालीमुलका व्यक्तिहरुलाई नेपाली नागरिकता लिन पाउने अधिकार दिएको छ ।

गत साता नेपाल सरकारले पारित गरेको ‘नेपाल नागरिकता (तेस्रो संशोधन) नियमावली २०८०’ पारित भएपछि नेपाल बाहिर रहेका नेपालीमुलका व्यक्तिहरुले गैर आवासीय नेपाली नागरिकता लिन पाउने अधिकार दिएको हो । नियमावली अनुसार नेपालीमुलका व्यक्तिहरुले आफू रहेको देशको नागरिकता लिइसकेको अवस्थामा संबन्धित देशमा रहेका नेपाली दूतावास मार्फत वा नेपालमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयहरुबाट यस्तो नागरिकता लिन पाउनेछन् ।

गैर आवासीय नेपाली नागरिकता लिनेहरुले नेपालको सरकारी सेवा गर्न (जागिर गर्न) र चुनावमा मत दिन, उम्मेदवार हुन भने पाउने छैनन् । एक हिसाबले अमेरिकी ग्रीनकार्ड जस्तै सुविधा मात्र यो नागरिकता वाहकहरुले पाउनेछन् । नेपालमा व्यबसायमा लगानी गर्न, सम्पत्ति किनबेच गर्न भने यो नागरिकताले अधिकार प्रदान गरेको छ ।

गैर आवासीय नेपाली नागरिकता लिनका लागि विदेशी मुलुकको नागरिकताको प्रतिलिपी, राहदानीको प्रतिलिपी लगायतका कागजातहरु संलग्न गरेर निवदेन दिनुपर्नेछ ।

एनआरएन कार्ड जीवितै राख्ने प्रयासः

गैर आवासीय नेपाली नागरिकता प्रदान गर्न सुरु भएपछि ‘गैर आवासीय नेपाली (एनआरएन) कार्ड’ को औचित्य समाप्त हुने चर्चा चलेकोमा त्यसलाई झनै वाध्यकारी बनाउन खोजिएको छ ।

विदेशमा रहेका नेपालीहरु ‘गैर आवासीय नेपाली नागरिकता पाइयो’ भनेर खुशीले बुर्कुरी मार्दै उफ्रिरहेका छन् । तर एक दशकदेखि वितरण हुँदै आएको एनआरएन कार्ड पनि लिनै पर्ने वाध्यता थोपर्न खोजिएको छ ।

गैर आवासीय नेपाली नागरिकताको आवेदन दिँदा आवेदन फर्मको नम्बर–३ मा गैर आवासीय परिचयपत्रको विवरण भर्नुपर्ने वाध्यता बनाइएको छ । गैर आवासीय नेपाली परिचय पत्र संबन्धित देशमा रहेका नेपाली दूतावासहरुले महंगो शुल्क अशुल गरेर दिँदै आएका छन् । जस्तै अमेरिकामा रहेका नेपालीमुलका व्यक्तिहरुले एनआरएन कार्ड लिनका लागि ५ सय डलर शुल्क तिर्नुपर्छ । त्यस्तै बेलायतमा तीनसय ६५ पाउण्ड तिर्नुपर्छ । अष्ट्रेलियामा ५ सय ७२ डलर, क्यानडामा ६ सय ९० डलर, युरोपमा ५ सय अमेरिकी डलर तिर्नुपर्छ ।

नागरिकताको आवेदन फर्ममा गैर आवासीय नेपाली परिचयपत्र वाहकको नाम थर, परिचयपत्र नम्बर र जारी भएको मितिको विवरण भर्नुपर्ने व्यबस्था गरिएको छ । यो व्यबस्थाले नागरिकता प्रदान गर्ने नाममा घुमाई फिराई नेपाल सरकारले एनआरएन कार्ड पनि वाध्यकारी बनाएर त्यस वापत लिदै आएको शुल्क उठाइरहन खोजेको छ ।

गैर आवासीय नेपाली संघ अन्तर्राष्ट्रिय समितिका उपाध्यक्ष हेमराज शर्माले पनि सरकारले घुमाएर कार्डको शुल्क लिन खोजेको अनुमान गरे । उनले भने–‘यस्तो गर्न दिनु हुँदैन ।’