हिमालयखवर विशेष संवाददाता-
नेपालमा अमेरिकाको चर्चा जताततै हुन्छ । तर, अमेरिकाको राजधानी वासिंटन डिसीमा भने नेपालले खासै सुनिदैंन । डिसीमा साना ठुला सवै देशका कुटनीति नियोगहरु छन् । सवैसंग अमेरिका सम्पर्कमा रहन्छ । त्यही अनुसार नेपाल पनि पर्छ । यहां नेपाल प्रति अमेरिकाले गर्ने व्यवहारमा कुनै फरक छैन । डिसीमा वस्दा नेपालमा अमेरिकावारेमा सुनिने चर्चा हावा लाग्छन् ।

नेपाली र अमेरिकी सेना विच भने नियमित सम्पर्कहरु भईरहने गरेको छ । केही समय यता ह्वाईट हाउस प्रशासनले पनि नेपाललाई सकरात्मक रुपमा लिन थालेको संकेतहरु देखिन्छ ।

यसै साता अमेरिकाकी उपविदेशमन्त्री भिक्टोरिया न्यूल्याण्डले नेपाल भ्रमण गरिन् । उक्त भ्रमणले उनले नेपालका राजनीतिक नेता र उच्च पदाधिकारीसंग भेटघाट गरिन । त्यसपछि नेपालमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा न्यूल्याण्डले नेपाललाई आउने पांच बर्ष भित्र सहयोग परियोजनाको अर्को कदम अन्तर्गत १ अर्ब अमेरिकी डलर प्रदान गर्न अमेरिका तयार रहेको वताईन । यो नेपाली रुपैंयामा झण्डै १३० अर्व हुन्छ ।

अर्को उनले नेपालमा अमेरिकी लगानीकर्ताका लागि लगानीमैत्री वातावरण वनाउन आग्रह गरेको गरिन् । यदी उपयुक्त वातावरण पाए धेरै अमेरिकीहरु नेपालमा लगानी गर्न इच्छुक छन, उनले भनिन् ।

धेरै बर्ष अघि अमेरिकाका कोडाक र कोलगेट कम्पनी नेपालमा लगानीको उपयुक्त वातावरण नभएको भन्दै फर्किएका थिए । यसपछि अमेरिकावाट खासै ठुलो लगानी गएको छैन । कर्णाली नदिमा विजुली निकाल्न इनरोन जान खोजेको थियो पछि उक्त कम्पनीनै टाट उल्टियो ।

उपविदेशमन्त्री न्यूल्याण्डको उपयुक्त वातावरण भए अमेरिकी लगानीकर्ता नेपाल जान चाहान्छन् भन्ने भनाई विगतमा पनि भनिदै सुनिंदै आएको जस्तो नियमित हो कि होइन भन्ने स्पष्ट छैन । को र कुन क्षेत्रमा अमेरिकी लगानीकर्ता नेपाल जान इच्छुक छन् त्यो पनि उनले वताईनन् ।

तर, उनले भनेका यी दुवै पक्ष आर्थिक मन्दीका रहेको नेपालका लागि भने उत्साह थप गर्ने खालका हुन् ।

यस महिना अमेरिकावाट अर्को उच्चस्तरीय भ्रमण पनि हुदैं छ । अमेरिकी सहयोग नियोग युएसआईडीका प्रमुख नेपाल भ्रमणमा जाने कार्यक्रम छ । अमेरिकी सहयोग नियोगले ८० बर्ष देखि नेपाललाई सहयोग प्रदान गर्दै आएको छ ।

अमेरिकाले यहां वस्ने नेपाली समुदायसंग औपचारिक रुपमा सम्पर्क वढाउंदै नयां कुटनीतिक अभ्यास पनि शुरु गरेको छ । केही महिना अघि ह्वाइट हाउसका वरिष्ठ अधिकारले टेक्सस डलासमा नेपाली समुदायसंग खुलेर छलफल गरेका थिए । यो सम्पर्क निरन्तर छ ।

ह्वाईट हाउस प्रशासनसंग नियमित सम्पर्क रहेका एक नेपाली भन्छन् नेपालसंग जोडिएका विकास योजना र कुटनीतिक सम्वन्धमा यहां वस्ने नेपाली समुदायलाई पनि जोडर लैजान चाहेको छ ।

ति नेपालका अनुसार अमेरिकाको सहयोग रहेका विकास योजनामा अमेरिका वस्ने नेपालीलाई पनि सहभागी गराउने र अन्य भुमिका पनि दिन सक्ने ह्वाइट हाउसका वरिष्ठ अधिकारीले वताएका छन् ।

तिमीहरु नेपालमा बढ्यौ, त्यहांको वातावरणलाई राम्रोसंग वुझेका छौं अमेरिकाले गर्ने विकास योजना र कुटनीतिक सम्वन्धमा तिमीको भुमिकाले राम्रो हुन्छ, हामी यसरी जान तयार छौ अमेरिकी अधिकारीको भनाई उदृत गर्दै ति नेपालीले हिमालयखवरलाई भने ।

अमेरिकामा करिव ४ लाख नेपाली समुदायको बसोवास छ । करिव १ लाखले यहांको नागरिकता लिएको अनुमान छ । भारत वाहेक नेपाल वाहिर सवैभन्दा वढी नेपालीले स्थायी बसोबास गरेको देश अमेरिका हो । नेपाली समुदायले अमेरिकामा पनि व्यवसायमा ठुलो लगानी रहेका छन् । अमेरिकामा आर्थिक रुपमा सकृय नेपालीको संख्या बढ्दो छ ।

यसै बर्ष नेपाल अमेरिकाले कुटनीतिक सम्वन्धको ७५ बर्ष मनाउंदै छ । बेलायतपछि नेपालले कुटनीतिक सम्वन्ध राखेको दोस्रो देश अमेरिका हो । यस अवसरमा केही कार्यक्रमहरु पनि हुदैं छन् । नेपालमा औलो नियन्त्रण, वातावरण संरक्षण, परिवार नियोजन , स्वास्थ्य, शिक्षा क्षेत्रमा अमेरिकी सहयोगले निकै फाइदा पुगेको छ ।