हिमालय खबर संवाददाता, काठमाडौँ 

सहभागीको वढी तर, ठोस उपलव्धि कम भई गैर आवासिय नेपाली संघ सातौ विश्व सम्मेलन सकिएको छ । नेतृत्वका लागि निर्वाचन भएकाले पनि यो सम्मेलन वढी चुनाव मय भएको थियो । त्यसलै सम्मेलन एनआरएनका मुद्दा र देशले हाल भोग्नु परेको जटिल अवस्थाका वारेमा गहन छलफल गर्ने अवसरको उपयोग गर्न सकेन । विभिन्न क्षेत्रका कयौं विज्ञहरु सम्मेलनमा सहभागी थिए तर, उनीहरु भीडमा हराएका थिए । आफुहरु भोट हाल्न आएजस्तो मात्र भएको सहभागीहरुको टिप्पणी थियो । सम्मेलनमा झण्डै ७० देशका करिव ११ सय प्रतिनिधि सहभागी थिए । पर्यवेक्षक सहित झण्डै दुई हजारले सम्मेलनमा भाग लिएका थिए । यसैले भिड वढी देखिएको थियो । तर, यो उत्साहजनक सहभागितालाई उत्पादनशील रुपमा उपयोग गर्न सम्मेलनले सकेन । तेल अभावले काठमाडौमा एक ठाउवाट अर्को स्थानमा पुग्न सहज थिएन तर, एनआरएन सहभागीहरुले यसलाई खासै प्रवाह भने गरेका थिएनन् ।

निर्वाचनमा पार्टीको समर्थन जुटाउन दौडधुप पनि चलेको थियो । तर पार्टीको आर्शिवाद पाएका उम्मेदवारले भने भोटमा खासै प्रभाव पार्न सकेनन् । चुनावका लागि समुह समुहहरु विच थुप्रै छलफल भने भएका थिए ।

यो सम्मेलनको मुख्य नारा एनआरएनए पर्नुनिमार्णको सच्चा साझेदार थियो । केही महिना अघिको महाभुकम्पवाट घरवाहर विहिन भएकालाई दुई बर्ष भित्र १ हजार घर निमार्ण गर्ने घोषणा सम्मेलनले गरेको छ । एनआरएनले वनाउन लागेको वस्तीमा  शिक्षा,स्वास्थ्य सुविधा, आर्यआर्जनका लागि अवसर समेत समेटेर एकिकृत आवास क्षेत्र निमार्ण गरिने अध्यक्ष शेष घलेले जानकारी दिए । यो सम्मेलनले सामुहिक लगानी कोष अवधारणालाई भने निरन्तरता दिएन । लगानीका लागि यसमा नेतृत्वकर्ता हुनु पर्छ त्यसपछि अरुले पनि पैसा लगाउन सक्छन तर, कोष वनाएर लगानी व्यवस्थापन गर्दा कयौं व्यवहारीक कठिनाईहरु रहेको घलेले वताए । एनआरएनले शुरु देखि सामुहिक कोष वनाएर लगानी गर्ने घोषणा गरेको थियो । तर, यो व्यवहारिक रुपमा जटिल थियो ।

एनआरएनलाई दोहोरो नागरिकता दिने नयां संविधानमा भएको व्यवस्थाले सहभागीहरुलाई उत्साहित वनाएको थियो । नयां संविधानमा एनआरएन नागरिकता दिन सकिने उल्लेख छ । सम्मेलन समापनमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीे विदेशमा वस्ने नेपालीको नागरिकता सम्वन्धि माग जस्ताको तस्तै संविधानमा राखिएको वताउंदा सहभागीहरुले होइन भनेका थिए । अहिलेलाई दोहोरो नागरिकता उल्लेख हुनु ठुलो उपलव्धि भएको र यसमा अझ अगाडी वढ्न सकिने प्रधानमन्त्री ओलीले आश्वासन दिए ।

विगतमा जस्तै सरकारी तवरवाट एनआरएनलाई नेपालमा ज्ञान, सीप र पुंजी लगानी गर्न सरकारले छाडेन । तर, सहभागी एनआरएनहरुले भने देशमा अझ लगानीको वातावरण नभएको वताएका थिए । पहिले राजनीतिक अस्थिरता थियो, भुकम्पले फेरी वातावरण विगार्यो अहिले तेल लगायत अत्यावश्यक वस्तु अभाव छ घलेले भने लगानी वातावरण पहिले भन्दा अझ विग्रेको छ । घलेले आफुले लगानी गर्न लागेको होटलको लगानी पहिले ८ अर्व अनुमान गरिएकोमा अहिले १३ अर्व रुपैंया पुगेको वताए । देशको राजनीतिक लगायत अन्य समस्याले यस्तो भएको हो घलले भने ।

संस्थापक अध्यक्ष उपेन्द्र महतोले मातृभुमीप्रतिको जिम्मेवार नविर्सन आग्रह गरे । जवसम्म देश सक्षम हुदंैन त्यसवेला सम्म हरियो पासपोर्टको महत्व नहुने महतोले वताए । विगतमा जस्तै सरकारी निकायका प्रतिनिधि र विभिन्न क्षेत्रका विज्ञहरुले सम्मेलनमा आफ्ना भनाईहरु भने राखेका थिए । 

सम्मेलन एनआरएन अमेरिकाका लागि उत्साहजनक रहेन् । एनआरएन अमेरिकाका पुर्व अध्यक्ष खगेन्द्र जीसीलाई उम्मेदवार वनाएको अमेरिकाले उनलाई जिताउन सकेन । उपाध्यक्षमा अत्याधिक वढी प्रतिस्पर्धा भएकाले पनि जीसीलाई जित्न कठिन भएको हो । तर, उनले सम्मानजनक मत भने ल्याएका छन् । निर्वाचन नतिजा पछि संस्थापक अध्यक्ष महतोले जीसीलाई निराश नहुन र अर्को पटक पुन निर्वाचनमा सहभागी हुन आग्रह गरेका थिए ।