मौसम अपडेट

नेपाली पात्रो

विदेशी विनिमय दर अपडेट

राशिफल अपडेट

सुन चाँदी दर अपडेट

Title

नेपाल   

आज शिक्षा तथा साक्षरता दिवस, देशभर १७ लाख निरक्षर

आज शिक्षा तथा साक्षरता दिवस, देशभर १७ लाख निरक्षर


काठमाडौँ । आज सेप्टेम्बर ८ अर्थात् अन्तर्राष्ट्रिय साक्षरता तथा राष्ट्रिय शिक्षा दिवस विभिन्न कार्यक्रमको आयोजना गरी मनाइँदैछ । दिवसको अवसरमा सरकारी तथा गैरसरकारी संघसंस्थाहरुले छुट्टाछुट्टै जनचेतनामूलक कार्यक्रमको आयोजना गरेका छन् ।
 
विसं २०३१ सालदेखि नेपालले शिक्षा दिवस मनाउन थालेको हो । यो सँगै पछिल्लो समयमा अन्तर्राष्ट्रियरूपमा हरेक सेप्टेम्बर ८ मा मनाइने साक्षरता दिवसलाई पनि भदौ २३ मा मनाउन थालिएको छ । यसैगरी जिल्ला शिक्षा कार्यालय चितवनले आज जिल्ला विकास समितिको सभाहलमा विशेष कार्यक्रम गर्दै छ । 
 
संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय शैक्षिक वैज्ञानिक तथा सांस्कृतिक सङ्गठन ९युनेस्को० ले हालै प्रकाशमा ल्याएको प्रतिवेदनले विश्वका करिब ६० मुलुकको साक्षरता प्रतिशत अझै पनि ९५ भन्दा कम रहेको देखाएको छ । 
 
विश्व शिक्षा मञ्च (डब्लुइएफ)ले सन् २००० मा सेनेगलको डकारमा १६४ भन्दा बढी मुलुकको सहभागितामा आयोजना गरेको सम्मेलनले ‘सबैका लागि शिक्षा’को महत्वाकाङ्क्षी प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको थियो । विसं २०६८ को जनगणनाअनुसार छ वर्ष र सोभन्दा माथिका उमेर समूहको साक्षरता ६५ दशमलव ९ प्रतिशत छ । यसमा महिला र पुरुषबीचको साक्षरता दरमा २२।६ प्रतिशतको अन्तर छ । 
 
यसैगरी १५–२४ उमेर समूहको साक्षरता दर ८७ दशमलव ५ प्रतिशत भएको सरकारी आँकडा छ । विसं २०६७ मा सङ्कलित घरधुरी सर्वेक्षणको विवरणले १५ वर्ष र सोभन्दा माथिका निरक्षरको सङ्ख्या ५१ लाख ७३ हजार ९७९ थियो । यसमा महिलाको सङ्ख्या ३४ लाख ३५ हजार ३३६ र पुरूषको सङ्ख्या १७ लाख ३८ हजार ६४३ थियो । 
 
आव २०६७/६८ देखि २०७०/७१ सम्म सञ्चालन भएको साक्षरता अभियानका कारण अब कुल ३३ लाख ७५ हजार ६०७ जना प्रौढ निरक्षर साक्षर भएको मन्त्रालयका उपसचिव बद्री पाठकले जानकारी दिए । यस अर्थमा अब १७ लाखको हाराहारीमा निरक्षर रहेको मान्न सकिन्छ । 
 
विसं २००७ को दुई प्रतिशत साक्षरताको तुलनामा यो उल्लेख्य बढोत्तरी हो । त्यसो त त्यसबेला ३२१ माध्यमिक विद्यालय रहेकामा हाल ३५ हजार विद्यालय सञ्चालन भइसकेको तथ्यले पनि यस क्षेत्रको विकासलाई दर्शाउँछ । सरकारले आव २०७१/७२ लाई ‘निरक्षरता उन्मूलन वर्ष’ भनी घोषणा गरेर अहिलेसम्म एक दर्जन जिल्लामा ९५ प्रतिशतभन्दा बढी साक्षर भएका आधारमा पूर्ण साक्षर जिल्ला पनि घोषणासमेत गरेको छ । 
 
गत वर्ष सिन्धुपाल्चोक र ललितपुरबाट सुरु भएको पूर्णसाक्षर जिल्ला घोषणाको क्रम प्रतिस्पर्धा जस्तो पनि देखियो । यसबाट तथ्याङ्क बढाएर घोषणा गर्ने काम मात्र भएको त होइन भन्ने प्रश्न उब्जिएको छ । रासस