वासिङ्टन । जिमी कार्टरको राष्ट्रिय झण्डामा लपेटिएको पार्थिव शरीर वासिङ्टनको राष्ट्रिय क्याथेड्रलमा हुने राजकीय अन्त्येष्टिका लागि अमेरिकी संसदबाट स्थानान्तरण गरिएपछि उनको अन्तिम यात्रा बिहीबार सुरू भयो । त्यहाँ शोकाकुल जनताले ३९औँ अमेरिकी राष्ट्रपतिप्रति श्रद्धाञ्जली अर्पण गरे ।

यो समारोहले एक हप्ताको शोक समाप्त गर्दै छ । यसमा हजारौँ नागरिकले शान्तिपूर्वक शवपेटिका अगाडि लाइन लगाएर कार्टरप्रति श्रद्धाञ्जली अर्पण गरे । उनको डिसेम्बर २९ मा आफ्नो गृह राज्य जर्जियामा १०० वर्षको उमेरमा निधन भएको थियो ।

राष्ट्रपति जो बाइडेनले नियो–गोथिक क्याथेड्रलमा आफ्ना साथी डेमोक्रेट र तथाकथित महान पुस्ताका अन्तिम व्यक्तिलाई श्रद्धाञ्जलि दिनेछन् । बढ्दो विभाजित संयुक्त राज्य अमेरिकाका लागि परिवर्तनको अर्को क्षणमा राष्ट्रिय एकताको यो छोटो प्रदर्शन रिपब्लिकन डोनाल्ड ट्रम्प ह्वाइट हाउस फर्कन लागेको ११ दिनअघि आएको छ ।

औपचारिक पोशाकमा अमेरिकी सैनिकहरूले संसद् भवनको सिँढीबाट शवपेटिका तल झारे । त्यसपछि मोटरकेडले वासिङ्टनको हिउँ परेका सडकहरू हुँदै क्याथेड्रलसम्म लग्यो । एपिस्कोपल चर्च ड्वाइट आइजनहावर र रोनाल्ड रेगनदेखि जर्ज एच। डब्लु बुशसम्मका अमेरिकी राष्ट्रपतिहरूको बिदाइको परम्परागत स्थल रहेको छ ।

भद्र मान्छे

‘कार्टर एक भद्र मानिस थिए’, बाइडेनले आफ्नो टाउकोबाट हृदयतिर इशारा गर्दै भने, ‘मलाई लाग्छ कि कार्टरले संसारलाई यहाँबाट होइन, यहाँबाट हेरेका थिए जहाँ सबैजना बस्छन् ।’

बाइडेनका जीवित पूर्ववर्तीहरू–बिल क्लिन्टन, जर्ज डब्लु बुश, बाराक ओबामा र ट्रम्प अन्त्येष्टि समारोहमा करिब तीन हजार शोकाकुलहरूसँग सामेल हुने अपेक्षा गरिएको छ । बिहीबारलाई राष्ट्रिय शोकको दिन तोकिएको थियो र सङ्घीय कार्यालयहरू बन्द भएका थिए ।

सन् १९८० मा रेगनसँग चुनाव हार्नुअघि एक कार्यकाल मात्र सेवा गरेका कार्टरलाई वासिङ्टन राजनीतिको कठोर संसारमा सरल र कमजोर मानिन्थ्यो। इरानको इस्लामिक क्रान्तिपछि तेहरानमा अमेरिकीहरू संलग्न भएको बन्धकको सङ्कटले अन्ततः उनको भाग्य निर्धारण गर्यो ।

तर इजरायल र इजिप्टबीचको शान्ति सम्झौताको मध्यस्थता जस्ता उपलब्धिहरूको पुनर्मूल्याङ्कन गर्दै वर्षहरू बित्दै जाँदा उनको थप सूक्ष्म छवि देखा परेको छ । उनले राष्ट्रपतिपछिका मानवीय प्रयासहरूका लागि उच्च प्रशंसा र सन् २००२ मा नोबेल शान्ति पुरस्कार पनि प्राप्त गरेका थिए ।

न्यायको तृष्णा

तीन अङ्कमा पुग्ने पहिलो राष्ट्रपति उनी सन् २०२३ फेब्रुअरीदेखि आफ्नो गृहनगर प्लेन्स, जर्जियामा हसपिस हेरचाहमा थिए । त्यहाँ उनको निधन भयो । उनकी दिवङ्गत पत्नी एवं पूर्व प्रथम महिला रोजलिन कार्टरको छेउमा उनको अन्त्येष्टि गरिनेछ । देशभर आधा झुकाइएका अमेरिकी झण्डाहरूसहित ध्यानपूर्वक योजना बनाइएको छ ।

कार्टरको अवशेष बोकेको कालो शवयान उनको बालापनको पारिवारिक बदाम खेतमा रोकियो । त्यहाँ घण्टी ३९ पटक बजाइएको थियो र कर्मचारीहरू मौन श्रद्धाञ्जलिमा उभिएका थिए ।

मोटरकेड बिस्तारै अघि बढ्दा भीडहरू अन्तिम बिदाइ दिन, तस्बिरहरू खिच्न वा सलामी दिन सडकको किनारमा जम्मा भएका थिए । कार्टरको शवपेटिका मङ्गलबार हिउँले ढाकिएको वासिङ्टनको अमेरिकी संसद्मा तोप गाडीमाथि आइपुगेको थियो ।

सन् २०१८ मा बुश सिनियरको निधनपछिको पहिलो राष्ट्रपतीय अन्त्येष्टिका क्रममा सयौँ सैनिकहरूले साथ दिए, सैनिक पल्लबेररहरूले बिहीबारको समारोहअघि राज्यको सम्मानमा रोटुन्डामा राख्न कार्टरलाई बोके ।

सिनेटमा डेमोक्रेटका नेता चक शुमरले कार्टरलाई ‘हामीले देखेका सबैभन्दा सभ्य र नम्र सार्वजनिक सेवकहरू मध्ये एक’ भनेर वर्णन गरे। ‘राष्ट्रपति कार्टर सेवा, करुणा र सबैका लागि न्यायको तृष्णामार्फत नेतृत्वको जीवित मूर्त रूप थिए’, उनले भने । एएफपी