अमेरिकाको केन्द्रिय बैंक फेडरल रिजर्भ बैंकले वुधवार एकै पटक सामान्य भन्दा केही वढी बैंक व्याजदर कटौती गरेको छ । यसले ऋणमा घर, कार किन्नेलाई तिर्नु पर्ने किस्तामा केही कम हुने छ । यस्तै अव व्यवसायका लागि ऋण लिदां पनि मासिक तिर्नु पर्ने किस्ता मोर्गेज पनि केही घट्ने छ । क्रेडिटकार्ड चलाउंदा लाग्ने ब्यादरपनि सामान्य घट्ने छ ।

फेडरल रिजर्भले वुधवार एकै पटक आधा प्रतिशतले ब्याजदर घटाउने निर्णय गरेको हो । कुनै पनि बैंक वा यस्तै वित्तिय संस्थाले आफुलाई पैसा आवश्यक पर्दा फेडरल रिजर्भवाट सापटी लिने गर्छन । यसरी सापटी लिदां केन्द्रिय बैंकले उक्त पैसामा ब्याजदर तोकेका हुन्छन् । यसलाई बैंकरेट पनि भनिन्छ । अहिले फेडरल रिजर्भले यही बैंक रेट घटाएको हो ।

वित्तीय संस्थाले सस्तोमा पैसा पाए पछि घर किन्ने व्यक्ति होस वा व्यवसाय गर्ने कम्पनी उसलाई पनि सस्तोमा पैसा दिन्छ । यही कारण फेडरल रिजर्भले घटाउने बैंक रेटले सर्वसाधारणलाई पनि असर पार्छ ।

बजारमा उपभोक्ता वस्तुको मुल्य बृद्धी धेरै भएको भन्दै विगत ४ बर्ष यता फेडरल रिजर्भले व्याजदर घटाएको थिएन । मूल्य बृद्धि अर्थात मुद्रा स्फिती कम गर्न विगतमा कयौं पटक बैंक रेट बृद्धि गरिरहेको थियो । यसले गर्दा घर, कार किन्न महंगो भएको थियो । यस्तै व्यवसायीले पनि कर्जाको व्याजदर उच्च तिर्नु पर्दा व्यवसायको लागत वढेको थियो ।
यो ब्याजदर कटौतीले ऋणमा घर किन्दा तिर्नु पर्ने किस्ता अर्थात मोर्गेज केही कम पर्ने छ । उच्च ब्याजदरका कारण अमेरिकामा केही महिना यता घर किन्न चाहनेहरु हतोत्साहित भएका थिए । कार किन्न पनि महंगो हुदैं गएको थियो ।

अहिले घर किन्नका लागि कर्जाको ब्याजदर करिव साढे ६ प्रतिशत छ । अहिलेको यो कटौतीले घर किन्दा लाग्ने ब्याजदर ६ प्रतिशत वा यो भन्दा केही कममा झर्ने अनुमान गर्न सकिन्छ ।

अमेरिकामा राष्ट्रपति चुनाव हुनुभन्दा ४८ दिन अघि फेडरल रिजर्भले ब्याजदर घटाएको हो । यो उचित हो वा होइन भन्नेमा भने बहस भईरहेको छ । अहिले तेलको मूल्य केही घटेकाले मूल्य बृद्धि घटेको हुदां यो रेट कटले समस्या ल्याउंछ भनेर दावी गर्नेहरु पनि छन् ।

यो रेटकटले घर किन्नेलाई फाइदा हुन्छ हुन्न भन्नेमा पनि एक मत छैन । माग अनुसार नयां आवासिय घर नवनेकाले घरको मूल्य महंगो भएको हो । अहिले पनि ७६ प्रतिशत घर धनीले ५ प्रतिशत भन्दा तल ब्याजदरमा पैसा पाएका छन् । यस्तै ५६ प्रतिशत घर धनीले त ४ प्रतिशत भन्दा कम ब्याजदर तिरिरहेको तथ्यांक छ । यस्तो अवस्थामा हालका घर धनी घर बिक्री गर्न उत्साहित नहुनु सक्छन् । किन भने उनीहरुले अर्को नयां घर किन्दा अहिले तिरिरहेको भन्दा महंगो ब्याज तिर्नु पर्ने हुन्छ । माग अनुसार नयां घर नवनेकाले घरको मूल्य तत्काल घट्ने संभावना कम देखिन्छ । तर, पहिलो पटक घर किन्नेलाई भने ब्याददर कटौतीले केही न केही सहयोग पुग्छ ।