चितवन । आज विश्व बाघ संरक्षण दिवस मनाइदैछ । संसारबाट घट्दै गएको बाघको संरक्षण तथा संख्या वृद्धिका लागि सहयोग पुर्‍याउने उद्देश्यसहित हरेक वर्ष जुलाई २९ मा बाघ संरक्षण दिवस मनाउने गरिएको छ ।

 

चोरी शिकार, बासस्थानको बिनाश तथा आहारा र पानीको कमीका कारण संसारबाटै बाघको संख्या घट्दै गएको छ । बाघको छाला, हाड, मासु, दाँत र नंग्रा महंगोका बिक्री हुने भएकाले चोरी शिकारी बढेको छ । पछिल्लो सय वर्षको अवधिमा संसारभर बाघको संख्या ९७ प्रतिशतले घटेको छ । सन् १९१३ मा बाघको संख्या १ लाख रहेकोमा सन् २०१३ मा यो संख्या ३ हजार २ सय ७४ मा झरेको तथ्यांक छ ।

 

यो संख्यालाई हेर्दा अबको पाँच वर्षमा संसारबाट बाघ लोप हुनसक्ने देखिएको विज्ञहरुले बताएका छन् । शहरीकरण र कृषि प्रयोजनका लागि वन विनाश तथा जलवायू परिवर्तनका कारण समुद्री सतह बढ्दै गएकाले बाघको बासस्थान घट्दै गएको हो । आहाराको खोजीमा बाघ मानववस्तीमा पस्दा समुदाय र बाघबीच द्वन्द्वको स्थिति सिर्जना हुने र बाघ मारिने गरेकोले बाघ संरक्षणका लागि समुदायको सहभागिता अपरिहार्य हुने चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जले जनाएको छ ।

 

बाघको संरक्षणका लागि निकुन्ज र वन्यजन्तु आरक्ष वरपर मध्यवर्ती क्षेत्र घोषणा गरेर समुदायलाई संरक्षणमा सक्रिय गराउने नीति अनुसार सरकारले कार्यक्रम सन्चालन गरिरहेको छ ।

 

चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज ,शुक्लाफाँटा बन्यजन्तु आरक्षण, बर्दिया, र पर्सा बन्यजन्तु आरक्षमा गरी अहिले १ सय ९८ वयष्क बाघ रहेका छन् । त्यसमध्ये चितवन निकुञ्जमा मात्रै १२० बाघ रहेको साहायक संरक्षण अधिकृत विष्णु थपलियाले जानकारी दिनुभयो । चितवन निकुञ्जको चौडाइ छोटो रहेकाले वन्यजन्तुबाहिर निस्कन सक्ने भन्दै उहांले अन्य वन क्षेत्रको पनि संरक्षण गरी बाघको सङ्ख्या बढाउनुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।

 

चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको चुरे क्षेत्रमा बाघको सङ्ख्या बढी देखिएकाले ती क्षेत्रको संरक्षण गर्दै बाघको बासस्थान संरक्षणमा निकुञ्ज सक्रिय भएको थपलियाको भनाई छ । विश्व बाघ दिवसको अवसरमा चितवन राष्ट्रिय निकुन्जले आज बाघ संरक्षणसम्बन्धी चेतनामूलक कार्यक्रम गर्दै छ ।